Feest van het Heilig Bloed

Op zondag 6 mei zal de Mis opgedragen worden van het Feest van het Heilig Bloed van Onze Heer Jezus Christus (nb uitzonderlijk om 10 uur in de Sint-Franciscuskerk in Menen). Een goede gelegenheid om even stil te staan bij de geschiedenis en betekenis van dit - voor ons bisdom, maar evenzeer voor de gehele Kerk - belangrijke feest. 

Het Mysterie van het Kruis (H. Bloedbasiliek Brugge) - bron

In de kalender van de buitengewone vorm van de Romeinse Ritus wordt dit feest op 1 juli gevierd, waarbij de maand juli toegewijd is aan het Heilig Bloed. In ons bisdom echter valt dit feest op de maandag na 2 mei - dit jaar dus op maandag 7 mei. Aangezien het een feest 1ste klas is, kan die Mis ook worden gecelebreerd de zondag voor- of nadien.

Het liturgische feest van het Kostbaar Bloed vindt zijn oorsprong in de 16de eeuw in Spanje: in 1583 heeft paus Gregorius XIII het officie ter ere van het het H. Bloed goedgekeurd voor de stad en het bisdom Valencia.

Later volgden andere Spaanse bisdommen, én bisdom Brugge, waar sinds de 12de eeuw de relikwie van het Heilig Bloed wordt vereerd. Traditioneel ging de H. Bloedprocessie in Brugge namelijk uit op 3 mei, feest van de Kruisvinding. In 1744 kreeg de bisschop van Brugge toestemming om op die dag het feest van het Heilig Bloed te celebreren, met een eigen officie in dubbelritus van 1ste klas. Hiervoor werd hetzelfde officie genomen als in Valencia. Na verloop van tijd werden zowel de processie als het feest verplaatst naar de maandag na 2 mei. De processie zelf gaat sinds 1970 uit op Onze Lieve Heer Hemelvaart, maar de datum van het feest bleef behouden.

In het begin van de 19de eeuw verspreidde de heilige Gaspar Del Bufalo de devotie tot het Kostbaar Bloed in Italië. Dit leidde uiteindelijk tot de instelling van het feest van het Kostbaar Bloed voor het gehele Kerk, door Paus Pius IX in 1849. Met zijn apostolische brief Inde a primis (1960) heeft de heilige Paus Johannes XXIII nog de verering van het Kostbaar Bloed willen bevorderen, maar merkwaardig genoeg werd het feest van de 1ste juli geschrapt in de liturgiehervorming van 1969.

Ter overweging graag nog deze preek van Paus Benedictus XVI bij het Angelus-gebed op zondag 5 juli 2009:

"In het verleden was de eerste zondag van juli gekenmerkt door de devotie voor het Zeer Kostbaar Bloed van Christus. Sommigen van mijn vereerde voorgangers hebben dit de vorige eeuw bevestigd en de zalige Johannes XXIII verklaarde er in zijn Apostolische Brief “Inde a primis” (30 juni 1960) de betekenis van en gaf zijn goedkeuring aan de litanie. Het thema van het Bloed, verbonden aan dat van het Paaslam, is in de Heilige Schrift van het grootste belang. De besprenkeling met het bloed van offerdieren vertegenwoordigde en stelde in het Oude Testament het verbond in tussen God en het volk, zoals men kan lezen in het boek Exodus: “Dit is het bloed van het verbond dat Jahwe, op grond van al deze woorden, met u sluit” (Ex. 24, 8).

Naar deze woorden verwijst Jezus uitdrukkelijk tijdens het Laatste Avondmaal, wanneer Hij de kelk aan Zijn leerlingen reikt en zegt: “Dit is mijn Bloed van het Verbond, dat voor velen vergoten wordt tot vergeving van zonden” (Mt. 26, 28). En inderdaad, van de geseling tot de doorboring van Zijn zijde na Zijn dood op het kruis, heeft Christus al Zijn Bloed vergoten, het Bloed van het ware Lam, geslacht voor de verlossing van de wereld. De heilswaarde van Zijn Bloed wordt uitdrukkelijk bevestigd in vele passages van het Nieuwe Testament. Het volstaat in dit Priesterjaar de mooie formulering te citeren uit de Brief aan de Hebreeën: “Nu is Christus gekomen ... Het bloed van zijn offer is zijn eigen bloed, niet dat van bokken en kalveren. Zo is Hij het heiligdom binnengegaan, eens voor altijd, en Hij heeft een eeuwige verlossing verworven. Want als het bloed van bokken en stieren en de gesprenkelde as van een vaars de verontreinigden kan heiligen zodat zij wettelijk rein worden, hoeveel groter is de kracht van Christus’ bloed! Door de eeuwige Geest heeft Hij zichzelf aan God geofferd als een smetteloos offer, dat onze ziel zuivert van dode werken om de levende God te eren” (Hebr. 9, 11-14).

Geliefde broeders, in Genesis staat dat het bloed van Abel, die door zijn broer Kaïn gedood werd, tot God in de hemel riep: Helaas, zoals gisteren duurt die kreet tot op vandaag voort omdat het bloed van de mens door geweld, onrechtvaardigheid en haat blijft vloeien. Wanneer zullen de mensen leren dat het leven heilig is en alleen aan God toebehoort? Wanneer zullen zij begrijpen dat wij allen broeders zijn? Op de schreeuw om het vergoten bloed dat van zovele plaatsen ter wereld naar God opstijgt, antwoordt God met het bloed van Zijn Zoon die Zijn leven voor ons gegeven heeft. Christus heeft het kwaad niet met kwaad beantwoord, maar met het goede, met Zijn oneindige liefde. Het Bloed van Christus is de waarborg van Gods trouwe liefde voor de mensheid. Met de blik op de wonden van Christus, kan elke mens, zelfs in omstandigheden van uiterste morele ellende, zeggen: God heeft mij niet verlaten, Hij heeft mij lief, Hij heeft Zijn leven voor mij gegeven; en zo kan hij de hoop terug vinden. Moge de Maagd Maria die met de apostel Johannes onder het kruis het testament van Jezus’ Bloed opving, ons helpen de onschatbare rijkdom van deze genade te herontdekken en er innig en eeuwig dankbaar voor te zijn."

Bronnen:

• B. Janssens de Bisthoven, Het feest van het H. Bloed, Handelingen van het Genootschap voor Geschiedenis (1983).
• summacatholica.blogspot.be